I Wojna Światowa

polegli rosyjscy żołnierze 1914
Front wschodni 1914 rok
Żołnierze niemieccy w ataku
Front wschodni 1914
Artyleria carska

Zarys Historyczny

Działania wojenne na ternenie powiatu zduńskowolskiego zaczęły się bezpośrednio po wybuchu wojny już od 2 sierpnia 1914 roku. Po opuszczeniu terenów nadgranicznych prez wojska carskie,aż do linii Wisły, obszar ten zajęły wojska niemieckie, w tym Wieluń i Sieradz. Przez cały Sierpień obszar ten przechodził z rak do rąk. W połowie września 1914 roku Rosjanie zaczęli przygotowania do ofensywy na Wielkopolskę i Śląsk a potem w głąb Rzeszy. Niemcy i Austro-Węgry zaczęli się przygotowywać do kontrofensywy na kierunku Dęblina i Warszawy, nie przyniosła ona jednak spodziewanych efektów. Z kolei Rosjanie starali się przejąć inicjatywę i przystąpili do opóźnionej ofensywy na kierunku Wielkopolski i Śląska, które zostało uprzedzone przeciwuderzeniem z Torunia na południe i z Kalisza na wschód. Obie armie po raz pierwszy spotkały się na ziemi łódzkiej. Na początku listopada 2 i 5 armia rosyjska osiągnęły linię Uniejów-Łask-Rozpsza. W tym czasie główne siły niemiecki były na lini Kutno-Uniejów-Sieradz-Radomsko.

Uderzenie niemieckie przeprowadzone po Włocławkiem rozpoczęło "operację łódzką" 11 listopada 1914 roku. Według niemieckiego planu operacyjnego, celem było zdobycie przez 9 armię Łodzi oraz okrążenie 2 i ewentualnie 5 armii rosyjskiej. Kawaleria niemiecka 16 listopada przekroczyła Wartę i zmusiła do odwrotu artylerię rosyjską, tuż za jazdą przemieszczała się piechota korpusu Poznań. Główne uderzenia przebiegało na linii Warta-Szadek i Sieradz-Zduńska Wola. Rozpoczęły się ciężkie walki pozycyjne w okolicy Szadku trwające do listopada. (Na Zduńską Wolę znajdujacą się w bezpośrednim obszarze działań spodło kilkanaście pocisków artyleryjskich, ale ze względu na to że mieszkało w niej wielu niemców szybko wstrzymano ostrzał.)

Front ukształtował się w tym czasie na linii Widawa-Zduńska Wola-Szadek, a następnie łukiem w okolicy Łobudzic w stronę Lutomierska. Zacięte walki niemieckiego korpusu Poznań i 38 dewizji z siłami rosyjskimi, w tym z 2 dywizją syberyjską toczyły się niemal o każdą wieś. Dopiero uderzenie sił niemieckich 1 grudnia 1914 roku i trwające zacięte walki do 6 grudnia doprowadziły w ostateczności do przełamania rosyjskiej linii obrony Lutomiersk-Chechło-Dłutów. Niemcy zdobyli Łódź i przesunęli front dalej na wschód, ale nie udało im się zniszczyć 2 armii rosyjskiej. Ziemie zajęte przez siły niemieckie zostały pod ich okupacją do końca wojny. Jedyne ślady po działaniach wojennych widoczne w naszych czasach to cmentarze oraz znikome ślady umocnień i sieci okopów. Na terenie gminy Szadek najprawdopodobniej znajduje się 10 cmentarzy wojskowych i dwie zbiorowe mogiły, a także wiele zupełnie zapomnianych lub nie odnalezionych pojedyńczych grobów.

Nasz projekt - stworzenie filmu dokumentalnego o bitwie łódzkiej w naszym regionie

Rozpoczynamy projekt z nieznanej historii naszego regionu. Operacja łódźka okazała się jedną z największych bitew manewrowych I wojny światowej. W trakcie największych zmagań obu armii dziennie ginęło więcej żołnierzy niż w bitwie pod Verdun z 1916 roku. Zakończyła się wycofaniem wojsk carskich i dużą liczbą cmentarzy wojennych. Zachowane cmentarze w latach 30-tych komasowano w większe nekropolie. Ekshumacje prowadzono w sposób bardzo chaotyczny co odzwierciedla ułożenie płyt nagrobnych lub ich braku. Resztę zniszczenia dopełnia w obecnej chwili czas. Nekropolie często nawet te stojące przy drodze są zarośnięte lub wręcz stanowia część lasu. Ludzie niewiele o nich wiedzą nawet Ci mieszkający w pobliżu. Naszym cele jest przypomnienie o tamtych latach i polakach walczących po stronach obydwu zaborców.

drukuj

« powrót